Wielu z nas zima kojarzy się przede wszystkim ze śniegiem, zimnem, mrozami, czasem spędzonym w ciepłym ogrzanym domu, a w ogrodzie z nudą, szarością, smutkiem, czasem spoczynku roślin. Przywołując wspomnienia widzimy albo brzydką, zimną, mokrą i szarą zimę, której doświadczamy coraz częściej w naszej strefie klimatycznej albo  piękny biało – zielony krajobraz głównie składającym się z zielonych choinek i innych roślin zimozielonych. Boimy się zimy w ogrodzie, próbujemy nafaszerować ogród dużą ilością roślin zimozielonych tak aby nie było w nim pusto przez ok 4 miesiące, jednak niektóre rośliny mimo iż nie są zimozielonymi roślinami potrafią być w ogrodzie równie dekoracyjne co te zielone. Pamiętajmy jeszcze, że owszem iglaki są tymi roślinami które urozmaicają i wypełniają nam ogród zimą, jednak w trakcie trwania sezonu schodzą zawsze na drugi plan, są tłem dla dominujących w tym okresie roślin kwitnących.  Jeżeli zabraknie nam tych drugich to efekt, który będziemy chcieli uzyskać będzie przeciwny, otrzymamy ciekawy ogród zimą i nudny latem, a zawsze chodzi przecież o to, aby ogród był dekoracyjny o każdej porze roku.

 
 

Zdefiniujmy co to jest roślina zimozielona. To nie tylko iglaki, popularne thuje i „choinki”. Są to rośliny, które zgodnie z słownikiem nie gubią/zrzucają liści na zimę. W naszym kraju mamy dużo roślin, które nie są roślinami iglastymi, a są zimozielone. Musimy jednak pamiętać, że wybierając takie rośliny nie możemy kierować się tylko warunkami klimatycznymi, bo nie tylko te czynniki wpływają na prawidłowy rozwój roślin i ich przetrwanie w okresach zimowych.  Nie możemy brać pod uwagę, że dzisiejsze zimy są coraz cieplejsze, ponieważ mimo wzrostu temperatur nadal należymy do klimatu umiarkowanego (dokładniej podają, że jest to klimat przejściowy pomiędzy ciepłym morskim klimatem Europy Zachodniej, a kontynentalnym Europy Wschodniej). W naszym regionie wciąż zdarzają się zimy, w których temperatury potrafią spadać do – 20 stopni i utrzymywać się na tym poziomie nawet w ciągu dnia przez dłuższy okres czasu. Rozkład temperatur w różnych rejonach Polski również zależy od wielu różnych czynników ale to temat dla geografa i meteorologa i na zupełnie inny artykuł. Dla nas ogrodników bardzo istotne są strefy mrozoodporności roślin w Polsce, które zostały wyznaczone w oparciu o minimalne temperatury w poszczególnych regionach jednak od tej reguły również są wyjątki…

 

Wracając do roślin, mówiąc iglak mamy na myśli te najpopularniejsze jodły, sosny, świerki, thuje, ale są przecież też cyprysiki, jałowce, cisy, żywotnikowce, choiny kanadyjskie, daglezje, mikrobioty. Do roślin zimozielonych zaliczamy również zimozielone berberysy, irgi i kaliny, a także bukszpany, trzmieliny Fortunea, ostrokrzewy, mahonie, kalmie, rhododendrony, pierisy, kiścień waltera, suchodrzew chiński, ogniki, laurowiśnie, runianki, barwinki i golterie, a to tylko te najpopularniejsze. Dlaczego najpopularniejsze? Ponieważ są to rośliny, które lepiej lub gorzej wytrzymują nasze zimy bez specjalnego ich zabezpieczania i okrywania na zimę. Tych roślin jest dużo więcej jednak pochodzą z cieplejszych rejonów świata i są wrażliwe na suche mroźnie wiatry oraz bardzo niskie temperatury. Wielokrotnie zdarza się, że niektóre z wymienionych powyżej również maja problemy z przezimowaniem, jednak na to wpływ ma także wybór konkretnego miejsce, w którym zostały posadzone.


 


 


 

Koniecznie trzeba wspomnieć, że oprócz zielonych zimą liści czyli tych utrzymujących się na pędach cały rok (bo przecież trzmieliny lub barwinki posiadają wiele odmian o liściach w różnych odcieniach zieleni) na dekoracyjność wpływają również wytwarzane kolorowe owoce np. berberysy, irgi, ogniki, ostrokrzewy, mahonie czy golterie.


 

Rośliny nie muszą mieć zielonych zimą liści aby być w tym okresie dekoracyjne. Niezwykle dekoracyjne są trawy ozdobne gdy już piękne i wyrośnięte kwiatostany iskrzą się w mroźnym słońcu. W dodatku mamy kilka roślin, które mimo iż są roślinami liściastymi, na zimę po opadnięciu liści zachowują owoce. Do takich roślin należą między innymi kaliny, śnieguliczka Doorenbosa, róża pomarszczona, jabłonie ozdobne, jarzęby, rokitnik, trzmielina oskrzydlona, niezimozielone berberysy, a z drzew catalpa, glediczia lub pnącza dławisz czy winnik. Jeżeli nie wszystkie owoce przetrwają do kalendarzowej zimy (są pożywieniem dla ptaków) to i tak są dużą ozdobą w okresie późnej jesieni (okresie bezlistnym).


 
 


 
 


 


    

W czasie kiedy nie ma liści bardziej widoczne są pędy, gałęzie i pnie. Niektóre gatunki mają je bardzo dekoracyjne np. platan klonolistny, klon strzępiastokory, brzoza pożyteczna , różne gatunki i odmiany dereni, a również trzmielina oskrzydlona i leszczyna ‘Contorta’.


  
 


 

Często klienci zdają nam pytanie ’Czy zimą coś kwitnie?’. Odpowiedź brzmi jak najbardziej  tak,  może nie przez cały okres zimy ale niektóre rośliny zaczynają kwitnienie już w grudniu np. ciemiernik, w cieplejsze zimy kalina bodnantska, w styczniu – wrzosiec, w lutym oczary i  leszczyna, a w marcu – wawrzynek wilczełyko.


  
 


 


 

Jak sami widzicie nie trzeba mieć w ogrodzie samych roślin zimozielonych (choinek) aby zimą ogród nie był pusty. Jeżeli do tego przyjmiemy, że niektóre z roślin są dekoracyjne więcej niż przez jedną porę roku możemy stworzyć naprawdę ciekawe i niebanalne kompozycje. Z powyżej wymienionych pod tym względem warte uwagi są:

  • Trawy ozdobne – praktycznie od maja kiedy to pojawiają się już wyrośnięte formy roślin do późnej jesieni, a także zimą możemy cieszyć się puszystymi kwiatostanami;
  • Trzmielina oskrzydlona – piękne intensywnie czerwone przebarwienie liści jesienią, niespotykane różowo – pomarańczowe owoce i dekoracyjna kora zimą;
  • Berberysy – kolorowe liście w ciągu sezonu i czerwonej owoce jesienią i zimą,
  • Mahonie – żółte kwiatostany wiosną, niebieskie owoce jesienią, zimozielone liście wykorzystywane w dekoracjach florystycznych;
  • Irgi i ogniki – zimozielone liście, krzewy łatwe w uprawie, bardzo dobrze znoszące cięcie, obficie owocujące na takie kolory jak czerwony, pomarańczowy, żółty;
  • Róża pomarszczona – kwiaty często pachnące pojawiające się od wiosny i przez całe lato, jesienią i zima owoce, roślina wykorzystywana w przetworach;
  • Jabłonie ozdobne – obfite kwitnienie wiosną na kolor biały, biało -różowy i różowy, jesienią małe ozdobne jabłuszka w zależności od odmiany żółte, pomarańczowe, czerwone lub bordowe;
  • Jarzęby – wiele odmian o pięknym jesiennym przebarwieniu liści oraz o kolorowych owocach – klasycznych czerwonych, ale również żółtych i różowych;
  • Rokitnik – żółto – pomarańczowe jadalne owoce wykorzystywane w przetwórstwie zawierające bardzo dużo witaminy C.


 


 

Na sam koniec musimy jednak podkreślić że nie odradzamy Wam sadzenia roślin zimozielonych takich jak np. jodły, sosny, świerki, ponieważ są to piękne rośliny posiadające niezwykle dekoracyjne odmiany różniące się odcieniami zieleni czy pokrojem. Próbujemy jednak Was przekonać że można mieć dekoracyjny piękny ogród zimą posiadając wiele rożnych gatunków nie koniecznie zimozielonych, i że dzięki temu można wprowadzić większą różnorodność do ogrodu, która będzie widoczna przez cały rok.



Źródła:

https://www.e-katalogroslin.pl/search/basic

https://kurowski.pl/pl/katalog-roslin/1/1/12,rosliny-zimozielone

https://pl.wikipedia.org/wiki/Geografia_Polski

 

Źródła zdjęć:

Internet