Ogród zimą nie musi być nudny, dobrze zaplanowany i zaprojektowany da nam rośliny z których możemy korzystać w różny sposób i o każdej porze roku. Do takich roślin będą zaliczać się te o barwnych lub pogiętych pędach, kolorowych owocach ale nie tylko. We florystyce prze wszystkim bazą są atrakcyjne pędy i całe gałęzie, kora ale również rośliny iglaste. Chyba nie wyobrażamy sobie świątecznego stroika bez gałązek jodły. Boże narodzenie tak samo jak Wielkanoc to święta związane z tradycją przystrajania mieszkań i domów. Wiosną mamy do dyspozycji świeżość kwiatów, mnogość roślin cebulowych, wiosenność, nowość, rześkość. Zima oferuje nam pozostałości po minionym okresie wegetacyjnym. Wbrew pozorom nie musi być to nudne, wręcz przeciwnie, zima daje nam niezwykle atrakcyjne dekoracje.
Na które rośliny należy zwrócić uwagę przy projektowaniu ogrodu aby móc wykorzystać je w dekoracjach bożonarodzeniowych? Gdzie możemy pozyskać te których w ogrodzie nie posiadamy? Jak stworzyć ciekawe dekoracje z wykorzystaniem roślin atrakcyjnych zimą?
Wszyscy projektanci powtarzają, że dobrze zaprojektowany ogród to taki który jest ozdobny przez cały rok. Wszyscy który planują założenie ogrodu również marzą o tym aby ich ogród był ciekawy i zaskakiwał ich o każdej porze roku. Trudno się temu dziwić. Każdy jest w stanie taki ogród zaaranżować jednak aby dobrze dobrać rośliny nie tylko pod względem ich atrakcyjności o każdej porze roku ale również pokroju i warunków siedliskowych najlepiej poradzić się eksperta. Bardziej zaawansowani, ogrodnicy amatorzy nie powinni mieć z tym problemu. Musimy jednak pamiętać, że rośliny o ozdobnych pędach lub korze nie są małymi roślinami, a wręcz dużymi krzewami lub średnimi drzewami. Dlatego gdy mamy niewielki ogród, jesteśmy zmuszeni z nich zrezygnować lub wkomponować je w minimalnej ilości. Pamiętajmy aby nie kierować się zasadą dobierania roślin pod jednym kryterium, w tym przypadku atrakcyjności zimą. Ogród musi być zrównoważony, tak aby stwarzał wrażenie, że w całym, a nie tylko w jego części, coś dzieje się przez cały rok.
Do roślin o atrakcyjnych pędach które możemy wykorzystać w dekoracjach, a na które musimy zwrócić uwagę należą: wierzba mandżurska ‚Tortuosa’ i leszczyna pospolita ‚Contorta’ . Oba gatunki posiadają niezwykle poskręcane niczym korkociągi pędy, powyginane w różnych kierunkach. Pędy wierzby zyskały swoją popularność kilka lat temu głownie dzięki jasnemu kolorowi i gładkiej fakturze. Wydawało by się, że są egzotyczne, a potocznie nazywano je dekoracyjnymi rózgami. Kiedyś i dziś mają podobne zastosowanie. Idealnie prezentują się w minimalistycznych wnętrzach wsadzone do dużego wazonu, przyozdobione światełkami. Jest to roślina uniwersalna, można ja wykorzystywać nie tylko przy bożym narodzeniu ale również Wielkanocą. Ostatnio bardzo popularne stają się wielkanocne choinki, w postaci pozawieszanych na pędach wierzby bombek, w kształcie jajek wielkanocnych. Leszczyna pospolita posiada więcej atutów niż wierzba głównie za sprawą dodatkowo powykręcanych liści w okresie wegetacyjnym, okresu kwitnienia oraz jadalnych owoców. Odmiana ‚Contorta’ posiada liście zielone jednak do ogrodu możemy wprowadzić kolor dzięki odmianie ‚Red Majestic’. Podobnie jak ta pierwsza posiada również finezyjnie poskręcany pędy oraz dodatkowo purpurowe liście. Jednym z plusów tego gatunku jest wczesne kwitnienie ‚Contorta’ kwitnie już od lutego, a podczas ciepłych zim również w styczniu, ‚Red Majestic’ rozpoczyna kwitnienie od marca. Z gałązek zwisają wtedy na całym krzewie drobne żółtozielone kitki (kwiatostany męskie). Rośliny wydają jesienią owoce, orzechy laskowe które są rzadkością w handlu, a chyba każdy z nas je uwielbia. Pędy leszczyny można wykorzystywać zarówno w małych jak i dużych formach dekoracyjnych, a ich mnogość zastosowania ogranicza tylko nasza wyobraźnia. Pamiętajmy jednak że świeżo zebrane, giętkie i elastyczne będą łatwiejsze w obróbce.
Kolejnymi roślinami na które musimy zwrócić uwagę są dereń biały odm. ‚Sibirica’ lub ‚Elegantissima’ ( pędy intensywnie czerwone) dereń rozłogowy ‚Flaviramea’ ( pędy żółte) dereń świdwa ‚Midwinter Fire’ ( pędy żółto-pomarańczowe). Złotlin i żarnowiec miotlasty posiadają intensywnie zielone pędy również zimą, dzięki czemu są wyjątkiem i niezwykle atrakcyjną rośliną dla florystów. Dereń posiada sztywne pędy dzięki temu możemy go wykorzystać jako szkielet/bazę dla naszych dekoracji. Może być również delikatną ozdobą lub dodatkiem. Ciekawym pomysłem jest stworzenie ozdobnej doniczki na poinsecje z pędów derenia. Wystarczy doniczkę naszej poinsecji obkleić kartonem, a do kartonu poprzyklejać pionowo, przycięte na odpowiednią długość pędy derenia wokoło w kilku warstwach. Pędy możemy dobrać kolorystycznie do koloru poinsecji, a doklejanie kolejnych krótszych lub dłuższych w nieregularnych miejscach stworzy efekt trójwymiarowości. Delikatnym akcentem, a zarazem dekoracją stołu do wigilijnej kolacji będzie przycięcie cienkich gałązek derenia na odcinki 3 – 5 cm związanie pośrodku 5-10 szt w snopek ozdobnym drucikiem i przywiązanie do gałązki jodły. Pędy żarnowca są miękkie i giętkie a dodatkowo miotlaste, dzięki temu możemy je świetnie wykorzystać jako dodatek wypełniający do stroików w gąbce florystycznej lub udekorować nimi wieniec bożonarodzeniowy.
Interesującym dekoracyjnym dodatkiem są równie owoce. Świetnie sprawdzą się owocostan jarząbu pospolitego i ognika szkarłatnego. Gatunki te posiadają również wiele różnorodnych pod względem kolorystycznym odmian. Możemy znaleźć owoce w kolorze klasycznej czerwieni, żółte, pomarańczowe ale również białe, różowe i fioletowe. My wykorzystamy w dekoracjach niewielką część owoców zebranych z całego drzewa, a reszta będzie dodatkowym pożywieniem dla ptaków zimą. Owoce możemy wykorzystać jako dodatek do stroików, wieńców, tworzyć z nich girlandy ale również ozdoby choinkowe. Do zakupionych w sklepie szklanych przeźroczystych baniek możemy wsypać kolorowe kulki jarzębiny i ognika z dodatkiem sztucznego śniegu lub brokatu. Gwarantujemy, że dzięki temu twoja choinka będzie wyróżniać się spośród innych.
Nie możemy zapominać o roślinach iglastych i zimozielonych. Podstawowym gatunkiem wykorzystywanym do stroików są gałęzie jodły głównie dlatego, że w porównaniu do świerka nie posiadają kując zakończonych igieł co ułatwia montaż stroika. Są bardziej giętkie oraz żywo zielone i błyszczące. Kompozycje możemy urozmaicić pędami thuj oraz cyprysików. Jałowce z tego samego powodu co świerki nie są dobrym pomysłem na dekoracje. W ciemną intensywną zieleń jodły można wkomponować jasno zielone pędy cyprysika lub thuji co ożywi całą dekoracje. Niewielka ilość pędów sosny również może ciekawie wyglądać w finalnej kompozycji. Rośliny iglaste dają nam jeszcze jedna bardzo ważna przy dekoracjach rzecz – szyszki. Szyszka to kolejny nierozłączny element Świąt Bożego Narodzenia. Ze względu na pokrój oraz twardość najczęściej wykorzystywane są szyszki sosny. Dowolność ich rozmiaru sprawia że możemy wykorzystać je w różnym celu. Możemy użyć je jako neutralnego dodatku lub przyozdobić sztucznym śniegiem lub brokatem aby wkomponować w całość. Bardzo mozolnym i ciężkim zadaniem jest wykonanie wieńca z łusek szyszek lub całych drobnych szyszek ale niewątpliwie efekt twojej pracy zostanie doceniony nawet przez najwybredniejszego krytyka w rodzinie. W tyle nie zostają również zimozielone rośliny takie jak mahonie i ostrokrzewy. Ostrokrzew oprócz pięknie błyszczących i sztywnych liści posiada również błyszczące intensywnie czerwone owoce. Aby uzyskać owoce w naszym ogrodzie musimy posadzić odmianę męską jak i żeńską ponieważ jest to roślina dwupienna. Pamiętajmy jednak że nie wszędzie ostrokrzew będzie dobrze rósł głównie dlatego że pochodzi z delikatniejszego klimatu i może w nasze zimy przemarzać. Nie można również zapomnieć o jemiole. Samemu ciężko uzyskać jej gałęzie ale za to nie ma najmniejszego problemu z zakupieniem ich na okolicznym targu lub giełdzie kwiatowej. Znaczenie jemioły jest silnie zakorzenione nie tylko w polskiej ale również innych kulturach naszego kontynentu. Miała zapewniać domownikom szczęście i dobrobyt, dziś kojarzona jest głównie z młodymi zakochanymi parami gdyż pod jej gałązkami dozwolone są publiczne pocałunki. Jemiołę zawieszamy głównie na lampach lub w przejściach ale możemy ją również wkomponować podobnie jak gałązki thuji i cyprysików w stroiki.
Uczmy się korzystać z natury ponieważ nasz ogród może dać nam więcej niż się spodziewamy, a najważniejsze że jest to zupełnie darmowe. Jednak jeżeli nie posiadasz już miejsca na te wszystkie dekoracyjne rośliny lub są jeszcze zbyt małe aby z nich korzystać, można udać się na wycieczkę do pobliskiego lasu po warunkiem, że nie jest to rezerwat przyrody. Możemy nazbierać w nim opadłe z drzew szyszki, leżąca pod pniami korę, która dodatków może być pokryta porostami lub mchem co doda jej atrakcyjności. Jeżeli natomiast nie mamy takich możliwości zawsze możemy udać się na giełdę kwiatową która przed świętami wypełnia się różnorodnością produktów roślinnych o tematyce bożonarodzeniowej. Na takiej giełdzie jesteśmy w stanie znaleźć dosłownie wszystko, pamiętajmy jednak aby wybierać tych sprawdzony dostawców i nie wspomagać wandali, którzy bez pozwolenia wycinają choinki w lasach. Radą dla oszczędnych jest zakupienie zwykłej farby złotej lub srebrnej w puszcze i spryskanie zwykłych gałęzi najzwyklejszych drzew, które możemy znaleźć wszędzie. Taki zabieg stworzy element dekoracyjny w stylu – coś z niczego.
Zima w ogrodzie wcale nie musi być nudna, a odpowiednio dobrane rośliny zapewnią nam dekoracje nie tylko na zewnątrz ale również wewnątrz domu.