Ściółkowanie powierzchni rabat pozwala nam uzyskać ładny i estetyczny wygląd ogrodu ale nie tylko, jest przede wszystkim korzystne dla samych roślin. Rabaty możemy ściółkować rożnego rodzaju materiałami, a dobór odpowiedniego materiału zależny od naszych preferencji.

Dlaczego ściółkujemy powierzchnie rabat?

W ogrodach ozdobnych stosuje się zazwyczaj dwa rodzaje ściółki jednocześnie; zarówno agrotkaninę ogrodniczą czarną jak i drugi bardziej ozdobny rodzaj ściółki. Wyrównie i wysypanie lub omatowanie gleby pod roślinami ogranicza rozwój chwastów i pomaga utrzymać odpowiednią wilgotność podłoża co jest szczególnie ważne w trakcie sezonu wegetacyjnego. Ściółka w lecie ogrzewa glebę pod roślinami owocowymi przyspieszając dojrzewanie owoców, w zimie ogrzewa korzenie i szyjkę korzeniową.

Mata ogrodnicza tak czy nie?

Niezależnie od tego ile jest zwolenników tyle samo będzie przeciwników matowania powierzchni rabat ponieważ taki zabieg ma zarówno tyle samo wad jak i zalet.

Jedną z tych najważniejszych zalet maty jest zdecydowanie mniejszy rozwój chwastów, a jeżeli już jakieś się pojawią to zdecydowanie mata ułatwia ich usuwanie. Chwasty takie rozwijają się na jej powierzchni, nie zakorzeniając się w ziemi, dlatego też można je szybko wyrwać, nie pozostawiając części rośliny w glebie z których mogłyby się odbudować. Pamiętajmy jednak aby to robić regularnie gdyż nawet długo pozostawione chwasty rosnące na macie zapuszczą korzenie na tyle głęboko, że ciężko będzie je usunąć. Właściciele ogrodów przy łąkach i polach powinni o tym szczególnie pamiętać ponieważ jak wszyscy wiemy chwasty potrafią wyrosnąć w kostce brukowej a nawet na starych dachach i w rynnach. Jako firma zakładająca ogrody klientom, którzy zazwyczaj proszą o tzw. „bezobsługowy” ogród polecamy zakładanie mat ponieważ znacznie ogranicza ona prace ogrodnicze.

Dobrym pomysłem jest również założenie maty na skarpy gdyż są to przestrzenie które bardzo ciężko jest kosić i często zakładane są na nich rabaty z roślinnością okrywową. Uciążliwe byłoby plewienie dużych skarp, więc idealnym rozwiązaniem jest zabezpieczyć je matą. Mata dodatkowo na skarpach zapobiegnie przed erozją ziemi gdyż przy gwałtownych deszczach jej znaczna część będzie spływać po jej wierzchu. W tym przypadku dobrze jest także pomyśleć o gęstszej rozstawie roślin tak aby szybko zarosły nieestetyczny materiał, ponieważ zastosowanie żwiru lub kory w tym przypadku na pewno nie zda egzaminu. Skarpa musiałaby posiadać bardzo niewielkie nachylenie, w innym przypadku materiały, jak nie same pod własnym ciężarem, to na pewno przy pomocy deszczu lub wiatru szybko znalazłyby się u jej podnóża.

Ściółkowanie agrotkaniną ogrodniczą zaleca się w uprawie warzyw i owoców. Ma ona na celu oprócz głównych powyższych zalet również chronić owoce przed zabrudzeniem. Jest to szczególnie ważne np. przy uprawie truskawek.

Są jednak pewne wyjątki gdzie mata nie do końca się sprawdza. Utrudnia ona pielęgnacje gleby pod roślinami. Ziemia staje się zbita czasem zbyt wilgotna i mimo iż mata jest przepuszczalna i składniki pokarmowe z nawozów swobodnie przez nią przenikają gleba ma mało dostępu powietrza. Nie sprawdzi się:

– w uprawie róż, które to dobrze jest na zimę kopczykować,

– na rabatach bylinowych zwłaszcza przy roślinach okrywowych rozmnażających się za pomocą podziału i rozłogów,

– na rabatach z roślinami jednorocznymi, kwietnikach i w miejscach gdzie często są przesadzane i dosadzane nowe rośliny,

– utrudnia ona wzrost roślin cebulowych na wiosnę, ich wykopanie i ponownie sadzenie zgodnie z cyklem rozwoju roślin cebulowych,

– uniemożliwia okopanie roślin np. malin lub zagonów warzywnych w uprawie działkowej.

Czym ściółkujemy ?

Na matę wysypujemy zazwyczaj korę, zrębki lub żwir ale zdarza się również ściółkowanie materiałami takimi jak szyszki, a nawet kolorowe szkoło.

Ściółkować można materiałem organicznym lub nie organicznym. Rodzaj tego materiału dobieramy też w zależności od tego jaki efekt chcemy uzyskać, w jakim stylu mamy zaprojektowany ogród lub także od tego jakie rośliny mamy posadzone w danym miejscu. W jednym ogrodzie możemy mieć nawet kilka rodzajów ściółki również dlatego aby stworzyć ciekawy wielowymiarowy efekt kolorystyczny. Każda ściółka jest inna, ma inną barwę, fakturę, miękkość, połysk i dzięki temu daje inny efekt.

Do ściółek organicznych zaliczamy; korę sosnową, zrębki, słomę, trociny, chipsy kokosowe, naturalne maty jutowe, z sizalu, kokosa, bambusa czy słomy lub bardziej fantazyjne np. szyszki jako akcent ozdobny.

Najpopularniejszym materiałem naturalnym jest kora sosnowa, która również występuje w rożnych frakcjach; drobnej, średniej i grubej. Drobna będzie szybciej ulegać degradacji, gruba wolniej. Kora może być świeża lub przekompostowana. Zarówno jedna jak i druga posiadają kwaśny odczyn, ale ta pierwsza nadaje się wyłącznie do ściółkowania roślin kwasolubnych. Korę sosnową przekompostowaną z powodzeniem można stosować jako ściółkę pod rośliny które lubią bardziej obojętne lub zasadowe pH gleby. Kora z czasem będzie ulegała rozkładowi co spowoduje konieczność jej uzupełniania jednakże jest ona bogata z w związki mineralne i wzbogaci tym glebę w substancje odżywcze oraz poprawi jej strukturę.

Do ściółek nieorganicznych zaliczamy wszelkiego rodzaju kruszywa; grysy i otoczaki, a także szkło kolorowe często wykorzystywane jako wypełnienie gabionów w odpowiedniej frakcji. Główna różnica pomiędzy grysem i otoczakiem jest taka że grysy mają kanciaste nieregularne czasem ostre brzegi, a otoczaki są okrągłe. Nie każdy rodzaj kamienia występuje w obu wersjach.

Do najpopularniejszych należą grysy granitowe ale zdarzają się również otoczaki granitowe. Granit jest szarym kamieniem z domieszką czarnych ziaren / kropek, często jest też dlatego nazywany dalmatyńczykiem. Kupując grys granitowy trzeba mieć świadomość, że czasami możemy trafić na dostawę z kopalni idealnie szarą, a czasem może mieć ona rude przebarwienia co jest absolutnie normalne gdyż jest to materiał naturalny, a w naturalnych skałach występują często związki minerałów zabarwiające skałę na inny kolor najczęściej rudy. W Polsce posiadamy kopalnie granitu na śląsku dlatego surowiec ten nie jest bardzo drogi. Istnieje również grys granitowy czerwony sprowadzany z Skandynawii.

Bazalt może występować jako grys ale również jako otoczak. Jest bardzo ciemnym kamieniem prawie czarnym. W Polsce również posiadamy kopalnie tego surowca jednak duża część sprowadzana jest z południa europy.

Otoczak biały grecki. Należy do jednych z najdroższych kamieni ponieważ jego cena wynosi ok 1000 zł brutto. Sprowadzany jest z południa europy. Jest piękny, biały ale bardzo niepraktyczny. Jeżeli pasuje do stylu ogrodu i bardzo podoba się klientom to polecamy ściółkować nim tylko niewielkie fragmenty rabat, w miejscach reprezentacyjnych oraz donice. Nie polecamy ściółkowania całego ogrodu. Po pierwsze ze względu na ogromne koszty, po drugie po pierwszym sezonie w miejscach wilgotnych ogrodu na kamieniach będzie pojawiać się zielony mech. A w miejscach gdzie na kamienie opadać będą liście, pojawią się brunatne przebarwienia. Jedne i drugie są karkołomne do usuwania.

Rodzajów kamieni jest bardzo dużo np. serpentynit – zielony kamień, grys multikolor – w odcieniach różowo, biało, miodowym, otoczak kremowy lub miodowy, grys czekoladowy, różowy, szary – w kolorach jak sama nazwa mówi, otoczak lub grys gołębi i niebieski, grys biała marianna – biały, kora kamienna – gnejs. Niektóre kamienie wzięły swoją nawę od kopalni z której są wydobywane np. dubie – grys dolomitowy lub strzegom – grys granitowy.

Ponieważ kamienie mogą mieć różne przeznaczenie w ogrodzie mają one również różną frakcję. Do ściółkowania możemy używać frakcji bardzo drobnych 0- 4 mm (często również używana jako podsypka pod układanie pyt i kostki), standardowych 8-16 mm lub 16- 32 mm. Otoczaki często występują w frakcji 20-40 mm. Kamień gnejsowy posiada frakcje 1 – 3 cm i 3- 10 cm. Do gabionów istnieje specjalna frakcja o dużym rozmiarze. Jako elementy dekoracyjne w ogrodach wykorzystywane są również rożnej wielkości głazy, bryły kamienne i tzw solitery czyli duże głazy które najefektowniej wyglądają posadowione samotnie wśród roślin.

Cena kamieni zależy od jego rodzaju. Najwięcej oscyluje w granicach 300 – 500 zł/t. Można dostać również tanie odpowiedniki za ok 150 zł/t ale także bardzo drogie sprawdzane z zagranicy za ok 1000-1500 zł/t. Dostępne są również w małych workach ok 20-25 kg ale jeżeli potrzebujemy dużych ilości najbardziej opłaca się zakup na tony ponieważ worki zawsze są odpowiednio droższe.

Kora czy żwir ?

Podobnie jak w przypadku maty i tutaj mamy zagorzałych zwolenników jak i przeciwników obu opcji. Jedni wolą korę bo jest materiałem bardziej naturalnym, a żwir kojarzy im się z brukowaniem przestrzeni i pustynią kamienną. Trochę tak jest, a trochę nie. To jaki materiał dobieramy w ogrodzie zależy najczęściej od stylu w jakim jest zaprojektowany ogród, od roślinności jaka jest posadzona na rabatach oraz od powierzchni samych rabat.

Jeżeli mamy ogród o charakterze leśnym, naturalistycznym czy wiejskim to oczywiste jest wykorzystanie kory. Jeżeli jest to ogród nowoczesny, geometryczny, ogród w stylu śródziemnomorskim lub japońskim wybierzemy żwir. Na rabaty z roślinami owocowymi (np. poziomki, truskawki, borówki i inne), wrzosowymi (wrzosy, rhododendorny, azalie), paprociami, roślinami iglastymi wybierzemy korę. Na rabaty z lawendami, bukszpanami, trawami ozdobnymi, rojnikami i rozchodnikami wybieramy żwir. Choć do wielu roślin pasuje zarówno jeden i drugi rodzaj ściółkowania.

Jeżeli mamy niewielką ilość do wyściółkowania korzystniej będzie nam wysypać korę, jeżeli powierzchni jest dużo to już przy 50 m2 i wyborze najtańszego żwiru (kupowanego na tony) sam materiał wychodzi taniej w przypadku żwiru. Tutaj trzeba jeszcze koniecznie dodać, że tak jak to już zostało wspomniane wcześniej kora jest to materiał naturalny i po pewnym czasie ulega rozkładowi i należy ją uzupełniać, dokupywać i dosypywać. Żwir raz wysypany starczy na długie lata co jest korzystniejsze finansowo w perspektywie czasu.

Czy opłaca się ściółkować rabaty?

Jak najbardziej tak! Ściółkowanie posiada bardzo dużo plusów. W przypadku ściółek organicznych zawsze będzie wzbogacać i użyźniać glebę, w przypadku żwirów tworzyć odpowiedni efekt estetyczny. Odpowiednio dobrana ściółka wpłynie korzystnie na wzrost i rozwój rośliny, ograniczy nam pielęgnacje, a przede wszystkim przestrzeń będzie uporządkowana, a ogród będzie posiadać swój oryginalny charakter.

Źródła zdjęć: Internet i własność Royal Garden